მედიცინა ისეთივე ძველია, როგორც კაცობრიობა. დაბადებიდან ღრმა სიბერემდე ადამიანს უამრავი დაავადება ესხმოდა თავს. მას კი უხდებოდა მათთან გამკლავება, ეპოქიდან და შესაძლებლობებიდან გამომდინარე.
საუკუნეებთან ერთად მედიცინამ არნახულ პროგრესს მიაღწია, განვითარდა, დაიხვეწა. თუმცა,არასდროს დაუკარგავს კავშირი წარსულთან. თანამედროვე მედიცინა წარსულ ცოდნას ეფუძნება. წარსულს, რომელიც იმსახურებს, რომ თანამედროვე სამყარომ მეტი იცოდეს მის შესახებ.
აქვეა დაცული 8 მეტრი სიგრძის პარაზიტი- თასმისებრი ჭია (დიფილობოტრიუმი). ის ძირითადად თერმულად დაუმუშავებელი, უმი თევზიდან ხვდება ადამიანის ორგანიზმში და იწვევს ინფიცირებას.
მუზეუმში გამოფენილია სურათები, რომლებიც ასახავს სწორედ პარაზიტებით გამოწვეული დაავადებების მძიმე შედეგებს.
მუზეუმი კარგად აჩვენებს სამყაროს მრავალფეროვნებას და იმას, თუ რამდენად დიდი საფრთხის შემცელი შესაძლოა აღმოჩნდეს ადამიანის ჯანმრთელობისთვის ხშირ შემთხვევაში თვალით უხილავი არსებები.
მუზეუმში მედიცინის ისტორიის უმნიშვნელოვანესი კოლექციებია წარმოდგენილი და დაცული.
მუზეუმში შესვლისთანავე დამთვალიერებელს გაოცებისა და ინტერესის გრძნობა ერთდროულად ეუფლება. მის თვალწინ იშლება მედიცინის მრავალფეროვანი სამყარო. გამოწვევებით, სირთულეებით, მიღწევებითა და იმედებით სავსე. მაგალითად, აქ ნახავთ კარანტინის სექციას, სადაც გამოფენილია ფოტოები, რომლებიც პანდემიების დროს ადამიანების პირად ისტორიებს ყვებიან. მუზეუმში წარმოდგენილია დროის ხაზი, რომელიც მედიცინაში უმნიშვნელოვანეს მოვლენას - ვაქცინების განვითარების ისტორიას ასახავს.
ექიმი, ბალახთა და წამალთა მესაიდუმლე კოლხი მედეათი იწყება მედიცინის ისტორია. ის მიჩნეულია მედიცინის არაერთი დარგის უპირველეს წარმომადგენლად. მედეას შეეძლო მცენარისგან შხამის მიღება და შემდეგ შხამისგან წამლის, რაც ფარმაკოლოგიის ფუძემდებლური პრინციპია: ,,დიდი რაოდენობით ნებისმიერი წამალი შხამია, ხოლო მცირე რაოდენობით ნებისმიერი შხამი წამალი."
მედეა რომ თავად მეცნიერებამ აღიარა მოწმობს ისიც, რომ გერმანელი ბოტანიკოსის, ექიმის და მედიცინის ისტორიკოსის, კურტ იოაჰიმ შპრეგელის ცნობილი მედიცინის პრაგმატული ისტორიის ხუთტომეული სწორედ კოლხური მედიცინის ისტორიით იწყება, სადაც ნახსენებია მედეას ბაღის 36 მცენარე.
და მარტო ის რად ღირს თვით მედიცინის სახელი რომ მედეას უკავშირდება.
პირველად იყო მედეა და შემდეგ იყვნენ სხვები, ბევრნი, ცნობილები და უცნობები.
ზაზა ფანასკერტელი თავისი შედევრით, სამკურნალო წიგნით კარაბადინით, დაუდ-ხანი თავისი იადიგარ დაუდით.
იყვნენ სახალხო მკურნალები, რომლებიც მინიმალური შესაძლებლობებით მაქსიმალურ შედეგებს აღწევდნენ.
ექიმი გიორგი თედორაძე, რომელმაც 5 წელი ფშავ-ხევსურეთში გაატარა აღწერა ხევსურთა ყოფა-ცხოვრება და მათ შორის ხევსურთა სამკურნალო საქმე. მის მიერ აღწერილი და შეგროვებული ინფორმაცია უძვირფასესია ქართული მედიცინის ისტორიისთვის. აი, როგორ აღწერს ავტორი მგელიკა ლიქოკელის მიერ ჩატარებულ დაუჯერებელ, მაგრამ რეალურ ისტორიას ტრეპანაციის შესახებ :
,,ჯერ დაზიანებულ ადგილას ქალას ბურღავენ ტრეპანით და შემდეგ ფხეკის საშუალებით ჭრიან თავის ქალას. ფხეკენ ე.წ ხოწით (სკალპელით), რომელიც უბრალო რკინისგან არის გაკეთებული..."
ტრეპანაციის შემდეგ ჭრილობას მალამოთი კურნავდნენ.
ლიქოკელს სიმტკიცით, აუღელვებლად, უშიშრად 440 ოპერაცია აქვს გაკეთებული თავის სადასტაქრო პრაქტიკაში (ეს მხოლოდ ტრეპანაციები), მისი მალამოები და სხვა საშუალებები ეფექტური იყო ინფექციების, თვალის დაავადებების, სისხლდენის, ტუბერკულოზის და სხვა პათოლოგიების დროს.
ამ საქმეში არანაკლებ გაწაფული ყოფილა შინაური დასტაქარი, არხოტელი ალეკო ოჩიაური, რომელსაც 350-მდე ჭრილობიანი ავადმყოფი მოურჩენია.
ავტორი: მარიამ ფოლადაშვილი